ขุนแม่ยะ อยู่ในความดูแลของหน่วยจัดการต้นน้ำขุนแม่ยะ ในเขตพื้นที่ 2 จังหวัด ในตำบลป่าแป๋ อำเภอแม่แตง จังหวัดเชียงใหม่ และตำบลแม่ฮี้ อำเภอปาย จังหวัดแม่ฮ่องสอน ดอกนางพญาเสือโคร่งที่หน่วยต้นน้ำขุนแม่ยะ มีลักษณะพิเศษ คือ ปลูกบนภูเขาจนกลายเป็นสีชมพูปกคลุมทั่วดอย ในทุกปีของหน้าหนาวช่วงเดือนมกราคม ตั้งแต่ปากทางเข้าไปจนถึงพื้นที่ของหน่วยจัดการฯ นักท่องเที่ยวจะได้ความสวยงามของเจ้าดอกพญาเสือโคร่งที่เบ่งบานเต็มพื้นที่และยอดดอย หากมาในวันที่ท้องฟ้าสดใสสีฟ้าเข้มในช่วงฤดูหนาวด้วยแล้วเหมือนกับ สวรรค์บนดินของนักท่องเที่ยวเลยก็ว่าได้
โดยพื้นที่ทั้งหมดอยู่ในเขตอุทยานแห่งชาติห้วยน้ำดังและเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า แม่เลา–แม่แสะ ในช่วงแรกขุนแม่ยะ เป็นผืนป่าที่เสื่อมโทรม ถูกทำลายจนราบโล่ง แต่ต่อมาทางหน่วยได้เริ่มปลูกต้นพญาเสือโคร่งเพื่อเป็น การฟื้นฟูป่าในช่วงแรกเนื่องจากต้นพญาเสือโคร่ง เป็นต้นไม้ที่เจริญเติบโตเร็วและยังมีดอกที่สวยงามอีกด้วยจนทุกวันนี้ต้นนางพญาเสือโคร่งเมืองไทยที่สวยงามไม่แพ้ที่ใด
พื้นที่ภายในหน่วยซึ่งเป็นสนามหญ้า มีต้นนางพญาเสือโคร่งขึ้นปกคลุมโดยรอบ
ด้านหลังของอุทยานจะพบกับทัศนียภาพของเทือกดอยสูงสลับซับซ้อน หากมองลงมาก็จะเห็นสีชมพูของดอกพญาเสือโคร่งขึ้นแซมสลับกับความเขียวของดงสน บ่งบอกถึงความอุดมสมบูรณ์
ลานกางเต้นท์สามารถนำเต้นท์ส่วนตัวมากลางท่ามกลางดองสีชมพูได้เลย บรรยากาศฟินสุดๆ แต่บริเวณนี้นักท่องเที่ยวจะเดินไปมาถ่ายภาพนางพญาเสือโคร่งค่อนข้างเยอะ หรือเพื่อความเป็นส่วนตัวจะกางบริเวณป่าสนด้านหลังหน่วยก็ได้
ที่พัก
หน่วยจัดการต้นน้ำขุนแม่ยะ ไม่มีบ้านพักรับรองนักท่องเที่ยว ไม่มีสิ่งอำนวยความสะดวกใด ๆเนื่องจากเป็นสถานที่ราชการ ไม่ใช่ของอุทยานแห่งชาติ นักท่องเที่ยวที่ต้องการค้างคืน ต้องเตรียมเต้นท์และอุปกรณ์แคมปิ้งมาเอง โดยไม่ต้องติดต่อล่วงหน้านำเต้นท์ไปกางได้เลย โดยเสียค่าบำรุงสถานที่ให้ตามกำลัง ทางหน่วยงานฯ มีสถานที่กางเต้นท์ มีห้องน้ำให้บริการ ในส่วนของอาหารและน้ำดื่มเตรียมมาเอง เพราะขุนแม่ยะไม่มีร้านอาหาร มีเพียงซุ้มเล็กๆที่ขายมาม่า กาแฟ โอวัลติน เท่านั้น สอบถามข้อมูลนางพญาเสือโคร่ง หน่วยจัดการต้นน้ำขุนแม่ยะ โทร 081 798 5017 (ต้องพยายามโทรหลายรอบค่ะ เพราะเจ้าหน้าที่ปฎิบัติงาน ในบางพื้นที่ไม่ค่อยมีสัญญาณ)
การเดินทางไปขุนแม่ยะ
รถยนต์ส่วนตัว
ไปตามเส้นทางหลวงหมายเลข 1095 (สายแม่มาลัย – ปาย)จะผ่านทางเข้า อช.ห้วยน้ำดัง เลยไปประมาณ 1 กม. จะถึง ด่านตรวจแม่ยะ ด่านกักกันสัตว์แม่ยะปากทางเข้าหน่วยจัดการต้นน้ำแม่ยะ จะอยู่ทางซ้ายมือ ให้เลี้ยวซ้าย เข้าไปอีก 8 กม เป็นทางลูกรังบริเวณ หน่วยจัดการขุนแม่ยะ เส้นทางเข้าหน่วยจัดการต้นน้ำแม่ยะ เป็นดินลูกรังค่อนข้างลำบาก รถที่สามารถเข้าไปได้ต้องเป็นรถกระบะ ขับเคลื่อน 4 ล้อเท่านั้น แล ต้องขับอย่างระมัดระวังด้วยความชำนาญ นักท่องเที่ยวจะนิยมจอดรถไว้ตรงปากทางเข้าแล้วใช้บริการ รถของชาวบ้านที่คุ้นเคยกับพื้นที่มากกว่า ซึ่งมีให้บริการอยู่ตรงปากทางเข้าตลอดทั้งวัน ราคาเหมาไปกลับไม่ค้างคืน 1,200 บาทแบบ 2 วัน 1 คืน 1,500 บาท(ราคาอาจมีการเปลี่ยนแปลงสอบถามก่อนเดินทางอีกครั้ง) สามารถติดต่อรถได้บริเวณด่านกักกันสัตว์แม่ยะ โดยไม่ต้องจองมีรถให้บริการหลายคัน
รถโดยสารสารธารณะ
จากเชียงใหม่ รถตู้ สายเชียงใหม่-ปาย รถตู้ปรับอากาศจะออกทุกชั่วโมง เที่ยวแรก 06.30 น. เที่ยวสุดท้าย 16.30 น. ราคา 150 บาท หรือนั่งรถโดยสาร เชียงใหม่-ปาย เวลา 10.30 น., 14.00 ,15.00 ราคา 72 บาท แล้วไปลงระหว่าง ทางที่ด่านตรวจแม่ยะ จากนั้นเหมารถเช่าของชาวบ้านขึ้นไปหน่วยจัดการต้นน้ำขุนแม่ยะ
ผู้เขียน
บทความที่เกี่ยวข้อง
ขุนช่างเคี่ยน เชียงใหม่
ขุนช่างเคี่ยน แหล่งชมดอกพญาเสือโคร่ง ที่อยู่ใกล้เมืองเชียงใหม่มากที่สุด ต้นนางพญาเสือโคร่ง ขึ้นแทรกตัวหลายจุด เริ่มตั้งแต่บริเวณใกล้ลานจอดรถไปจนถึงบ้านพัก
แม่จอนหลวง เชียงใหม่
แม่จอนหลวง คือ การได้พักผ่อนยังบ้านพักวิวดี หากมาในช่วงเดือนมกราคมซึ่งเป็นช่วงที่ดอกนางพญาเสือโคร่งบาน จะได้เห็นภาพสีชมพูสะพรั่งปกคลุมทั่วที่พัก